Odśnieżarki cz. 1

Czy nowoczesne odśnieżarki rozwiążą problem?

Czy odśnieżarki mechaniczne rozwiążą coroczny problem usuwania skutków opadów śniegu?
Co roku z nadejściem zimy budzą się spory kompetencyjne kto co ma odśnieżać i dlaczego. Aktualnie obowiązujące przepisy budzą wiele emocji, właściciele nieruchomości na których spoczywa obowiązek odśnieżania buntują się przeciw istniejącemu porządkowi prawnemu, uważając, że gminy wykorzystują ich w sposób niedemokratyczny do niewolniczej, darmowej pracy. Niestety w świetle obowiązujących przepisów taki bunt nic nie da. Potwierdził to Trybunał Konstytucyjny, który zajął się ta sprawą na wniosek rzecznika praw obywatelskich i Polskiej Unii Właścicieli Nieruchomości. W wyroku z 5 listopada 1997 r. (K 22/97) Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż obowiązek taki wypływa z tradycji prawnej istniejącej w polskim ustawodawstwie. Uznał także, że jego realizacja jest zgodna z istotnym interesem społecznym oraz że nie istnieje równie efektywny sposób zapewnienia porządku. Wielu osobom, mimo takiego stanowiska TK trudno przyjąć, iż zasada, zgodnie z którą obecność chodnika determinuje powstanie obowiązku utrzymania czystości na cudzej nieruchomości i związanej z tym konieczności włożenia pracy w utrzymanie porządku, kupna soli lub piasku i ewentualnie ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej, nie oznacza nierównego traktowania właścicieli. Niestety, dodatkowe obowiązki najczęściej nie przekładają się na jakiekolwiek korzyści. Nietrudno wyobrazić sobie także problemy ludzi starszych lub niepełnosprawnych z tym związane. Dur lex sed lex.

Jakie obowiązki ciążą na właścicielu? Otóż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm) właściciel nieruchomości ma obowiązek usuwania śniegu i lodu z chodnika, który położony jest wzdłuż jego nieruchomości. Musi odśnieżyć i zlikwidować lód również z bramy i podwórza swojej posesji, a także usunąć sople i zwały śniegu z dachu budynku i zabudowań gospodarczych znajdujących się na jego terenie. Natomiast odgarnięty śnieg muszą składować w miejscu, w którym nie powodowałby zakłóceń w ruchu pieszych i samochodów. Obowiązek ten ciąży w takim samym wymiarze na współwłaścicielach, użytkownikach oraz jednostkach organizacyjnych i osobach posiadających nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, jak również na innych podmiotach władających nieruchomością.

Art.5.1. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:
1) wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do gromadzenia odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym oraz przyłączenie do istniejącej kanalizacji sanitarnej,
2) gromadzenie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych w urządzeniach, o których mowa w pkt 1,
3) usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych,
4) oczyszczanie ze śniegu i lodu oraz usuwanie błota i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości.
2. Wykonywanie obowiązków określonych w ust. 1 na terenie budowy należy do kierownika budowy.
3. Oczyszczanie przystanków komunikacyjnych oraz wydzielonych krawężnikiem lub oznakowaniem poziomym torowisk pojazdów szynowych ze śniegu i lodu oraz usuwanie odpadów komunalnych, błota i innych zanieczyszczeń na tych terenach należy do obowiązków jednostek użytkujących tereny służące komunikacji publicznej.
4. Obowiązki utrzymania czystości i porządku na terenach nie wymienionych w ust. 1-3 należą w odniesieniu do dróg publicznych - do zarządu drogi, a w odniesieniu do pozostałych terenów - do gminy.

A zatem zarządzający nieruchomością musi odśnieżyć chodnik bezpośrednio przylegający do jego posesji. Przy czym za chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej, która służy do ruchu pieszego i jest położona bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Należy jednak podkreślić, że obowiązek utrzymania w czystości dotyczy wyłącznie chodnika przylegającego bezpośrednio do nieruchomości. Właściciel nieruchomości nie musi odśnieżać chodnika tylko wówczas, gdy nie przylega on bezpośrednio do nieruchomości, a dzieli go od niej np. pas trawnika należący do gminy. Wtedy obowiązek usuwania z niego śniegu ciąży na gminie. Jeśli jednak zieleń przed domem przynależy do nieruchomości (nawet jeśli nie jest ogrodzona), to obowiązek odśnieżania spoczywa na właścicielu. Właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika gdy dopuszczony jest na nim płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych. Jeśli podmiotem pobierającym opłaty jest gmina lub zarządca drogi, to oni odpowiadają za utrzymanie czystości, a w konsekwencji na nich spadnie ewentualna odpowiedzialność za wypadek na takim chodniku. Również nie ma obowiązku sprzątania gdy na chodniku znajduje się przystanek. W tym przypadku uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z przystanków komunikacyjnych oraz wydzielonych krawężnikiem lub oznakowaniem poziomym torowisk pojazdów szynowych należy do obowiązków przedsiębiorców użytkujących tereny służące komunikacji publicznej. Natomiast właściciel musi odśnieżać gdy na „jego” chodniku stoi np. kiosk. Właściciel też nie musi odśnieżać jezdni. Zobowiązany nie musi wykonywać tego obowiązku bezpośrednio. Właściciel nieruchomości może się, zgodnie z brzmieniem art. 429 kc, uwolnić od odpowiedzialności związanej z utrzymaniem porządku na chodniku poprzez powierzenie wykonywania tego obowiązku innej osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swojej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności. Obowiązek ten powierzyć można również innym, „niefachowym” podmiotom, jednakże w takiej sytuacji należy liczyć się z zarzutem winy w wyborze, co może skutkować odpowiedzialnością właściciela za powstałą szkodę.

Właściciel nieruchomości sam wybiera środki, jakie będzie stosował do usuwania gołoledzi. Zakres obowiązków związanych z odśnieżaniem obejmuje przede wszystkim odśnieżanie chodników i posypanie ich materiałami szorstkimi np.: piaskiem czy żwirkiem, bez stosowania środków chemicznych. Zabronione jest rozrzucanie soli na trawnikach. Zgarnięty śnieg należy złożyć na poboczu chodnika lub pasa zieleni przyulicznej w sposób nie utrudniający ruchu pieszym. Właściciel nigdzie nie musi go wywozić, gdyż to zadanie należy do służb miejskich. Trzeba oczyścić z zalegającego śniegu także wjazd do posesji i podwórze. Uprzątnąć należy dach i zwisające z niego sople.
czytaj dalej